تأثیر شیوع ویروس کرونا بر بیمه‌های مسئولیت

در‌ایران، بیمه‌‌های مسئولیت، یکی از سه رشته اصلی بیمه است که در کنار بیمه‌‌های اموال و اشخاص قراردارد. براساس موضوع‌این نوع بیمه، زیان وارده به اشخاص ثالث در هر دو بخش خسارت‌‌های مالی و غرامت‌‌های بدنی که ناشی از فعل یا ترک فعل غیر عمد بیمه‌گذاران باشد جبران می‌گردد.
بیمه‌‌های مسئولیت دارای تقسیم بندی‌‌های متعددی می‌باشد ولی می‌توان آن‌‌ها را از نظر ماهیت فنی به گروه‌‌های اصلی زیر تقسیم بندی نمود:1-بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در برابر کارکنان 2-بیمه مسئولیت عمومی3-بیمه مسئولیت تولید کنندگان 4-بیمه مسئولیت حرفه‌ای
افزایش پرتفوی بیمه مسئولیت طی ده سال گذشته، ناشی از عوامل متعددی همچون توسعه کسب وکار‌ها، آشنایی افراد زیاندیده به حقوق قانونی خود، تدوین قوانین و مقررات مشاغل وکسب وکار‌ها در رابطه با مسئولیت اشخاص، شرایط اقتصادی، شرایط اجتماعی جامعه و.... بوده است، از طرف دیگر همزمان با افزایش پرتفوی بیمه‌‌های مسئولیت، مهمترین عامل افزایش خسارت آن را می‌توان رابطه مستقیم خسارت جانی در بیمه‌‌های مسئولیت با قانون مجازات اسلامی و پرداخت دیه به صورت یوم الاداء دانست، چرا که در حال حاضر نزدیک به 60 درصد پرتفوی بیمه‌‌های مسئولیت در صنعت بیمه را بیمه مسئولیت کارفرما درقبال کارکنان تشکیل می‌دهد که ماهیت حوادث ‌این رشته بیمه‌ای، جبران صدمات جسمانی وارده به کارکنان می‌باشد. در هر صورت تغییرات زیاد بیمه‌‌های مسئولیت چه در بخش صدور و چه در بخش خسارت نشان از پویایی‌این رشته بیمه‌ای می‌باشد.
در این گزارش آثار بروز و شیوع ویروس کرونا در بیمه‌های مسئولیت، به طور اجمالی در 3 دسته مورد بررسی قرار گرفته است. 1-تأثیر شیوع ویروس کرونا بر عملکرد بیمه‌های مسئولیت در صنعت بیمه و ارائه راهکارهای حمایتی 2- تأثیر شیوع ویروس کرونا بر صنایع و کسب وکار‌‌های کشور و نقش بیمه‌های مسئولیت در حمایت از آن‌ها 3- تأثیر شیوع ویروس کرونا بر افزایش چالش‌های حقوقی بیمه‌های مسئولیت  
1-تأثیر شیوع ویروس کرونا بر عملکرد بیمه‌های مسئولیت در صنعت بیمه و ارائه راهکارهای حمایتی
تاثیر ویروس کرونا بر صنعت بیمه و به خصوص بر بیمه‌‌های مسئولیت نیز بر کسی پوشیده نیست که از جمله این تأثیرها می‌توان به تأثیر بر شرکت‌های بیمه، بیمه مرکزی ج.ا.ا و شبکه فروش اشاره نمود.
-تأثیر بر شرکت‌های بیمه: به طور مثال از زمان همه گیری ویروس کرونا و بر اساس عملکرد 50 روزه بیمه‌‌های مسئولیت شرکت بیمه ایران، طبق جدول شماره 3- 6 این گزارش، مشاهده می‌شود که کرونا توانسته است تاثیر زیادی در کاهش حق بیمه صادره و گا‌ها کاهش90 درصدی حق بیمه را در برخی از رشته‌‌های مسئولیت صادره ‌ایجاد نماید.
-تأثیر بر بیمه مرکزی ج.ا.ا:  هر گونه تاثیر کرونا بر عملکرد رشته‌های بیمه‌ای شرکت‌های بیمه، آثار مستقیمی بر بیمه مرکزی ج.ا.ا دارد، سهم اتکایی اجباری کل شرکت‌‌های بیمه و سهم اعظم اتکایی اختیاری بیمه‌گران، حداقل در پذیرش اتکایی صندوق مقابله با تحریم توسط بیمه مرکزی انجام می‌شود؛ لذا هر گونه کاهش پرتفوی صنعت بیمه باعث کاهش سهم بیمه مرکزی از میزان سهم اتکایی می‌گردد
-تأثیر بر شبکه فروش:  بیش از 90درصد پرتفوی صنعت بیمه کشور توسط شبکه فروش بازاریابی و صادر می‌گردد، نقش و اهمیت شبکه فروش بعنوان بازوان توانمند بیمه‌گران بر کسی پوشیده نیست؛ اما کاهش صدور بیمه‌نامه و پرتفوی مکتسبه، آثار و تبعات منفی زیادی بر شبکه فروش خواهد داشت و آن‌‌ها را با چالش‌‌های زیادی مواجه خواهد نمود که به تبع آن می‌تواند آثار خود را بر بیمه‌گران نمایان سازد.
2- تأثیر شیوع ویروس کرونا بر صنایع و کسب وکار‌‌های کشور و نقش بیمه‌های مسئولیت در حمایت از آن‌ها.
مهمترین خصیصه بیمه‌‌های مسئولیت با توجه به نقشی که در جبران خسارت وارده به اشخاص ثالث، در نتیجه فعل یا ترک فعل شخص بیمه‌گذار دارند عبارتند از:
-    حمایت شغلی و به عبارت بهتر تأمین امنیت شغلی صاحبان مشاغل و کسب کار
-    حمایت اجتماعی و اقتصادی بیمه‌‌های مسئولیت از افراد زیاندیده
-    حمایت از تولید کنندگان کالا
-    احیای پروژه‌های کلان و ایجاد اشتغال پایدار
لذا  در مواردی مانند شیوع بیماری کرونا و تعلیق یا تعطیلی برخی کسب و کارها، صنعت بیمه می‌تواند در جهت حمایت از بیمه‌گذاران مواردی از قبیل 1- تعلیق مدت اعتبار بیمه نامه 2- تعویق اقساط حق بیمه 3- تخفیف در حق بیمه تمدیدی مشاغل با فعالیت محدود 4- تخفیف در حق بیمه برای مدافعان سلامت 5- تخفیف در حق بیمه کسب وکار‌های فعال در شرایط کرونایی 6- ایفای نقش بیمه‌گران در مسئولیت‌‌های اجتماعی و.... را محقق نماید.
3- تأثیر شیوع ویروس کرونا بر افزایش چالش‌های حقوقی بیمه‌های مسئولیت
اگرچه هم‌اندیشی فعالان اقتصادی برای کاهش مخاطرات احتمالی برای کارکنان و نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محافل بخش خصوصی در جریان است؛ اما به‌علت فقدان یا عدم آگاهی افراد از قوانین مربوطه، اخیرا پرسش‌ها و ابهاماتی در خصوص بیمه‌های مسئولیت و پرداخت غرامت توسط شرکت‌های بیمه به وجود آمده است. به طور مثال یکی از مهمترین و رایج‌ترین ابهامات در زمینه بیمه‌های مسئولیت، موضوع مسئولیت کارفرما در قبال پرداخت هزینه‌های درمان یا دیه در صورت فوت (احتمالی) کارگران بر اثر بیماری کرونا است که در این گزارش به طور مختصر به بیان سه مسأله اصلی در مورد مسئولیت حقوقی افراد در زمان شیوع ویروس کرونا و پاسخ‌های آن که عبارتند از:  الف- آیا دولت به عنوان حکمران، متولی اصلی سلامت جامعه است و مسئولیت تمامی ملت بر عهده دولت است؟ ب- آیا براساس الزامات قانونی، کارفرما در قبال هرگونه خسارت، از جمله فوت کارگر در بیماری کرونا مسئولیت حقوقی و کیفری دارد؟ ج- آیا بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان، خسارت های ناشی از بیماری کرونا را پرداخت می‌کند ؟پرداخته شده است.
به طور کلی در این گزارش با بررسی تأثیر کرونا بر بیمه‌های مسئولیت، برخی از اقداماتی که توسط بیمه‌گران در راستای حمایت از بیمه‌گذاران و اقداماتی که صنعت جهت حضور فعال در‌این صحنه باید ‌ایفاء نماید به اجمال بیان گردیده است که البته لازمه انجام ‌این اقدامات، تغییر یا اصلاح قانون یا ضوابط بصورت فوری می‌باشد تا اثر گذاری آن کاملاً محسوس و در عمل بتواند مثمر ثمر واقع شود؛ زیرا شیوع ‌این بیماری با توجه به رابطه ناگسستنی صنعت بیمه با کسب وکار‌‌ها، اقدام موثر صنعت بیمه را می‌طلبد و تنها با نگرش سیستمی و نه صرفاً دیدگاه جزیره‌ای می‌توان بر چالش‌‌های احتمالی آن چیره شد.