امکان سنجی فنی استفاده از پلاک سوم خودرو به عنوان ابزار تلماتیک جهت راننده محور کردن بیمه شخص ثالث

خلاصه مدیریتی
با توجه به وجود الزام قانونی در مورد راننده محور کردن بیمه های شخص ثالث و طرح های ارجاع شده از سوی بیمه مرکزی ج.ا. ایران، مطالعات متعددی در زمینه ی کم و کیف این موضوع در پژوهشکده بیمه صورت پذیرفته است. این نوشته شامل گزارشی از فعالیت های صورت گرفته حول موضوع امکان سنجی فنی استفاده از سامانه جدید راهور ناجا تحت عنوان پلاک سوم به عنوان ابزار تلماتیک در خودروها به جهت راننده محور کردن صدور بیمه نامه شخص ثالث است. پلاک سوم که به استناد ماده 13 آیین نامه ی ماده 18 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380 هیات وزیران روی خودروها نصب خواهد شد، در واقع یک تراشه  امواج رادیویی است که اطلاعات انتظامی خودرو در یک حجم مشخص در آن گنجانده می شود و در طی چند سال، کلیه خودروها مکلف به اخذ این پلاک هستند. همانطور که از نام این طرح برمی آید، هدف آن امکان سنجی شروع همکاری با نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و استفاده از تراشه موسوم به پلاک سوم در راستای راننده محور کردن بیمه شخص ثالث است.
استفاده از تراشه پلاک سوم نسبت به سایر روش ها و ابزارها، از دو منظر دارای مزیت بود. نخست اینکه استفاده از این تراشه ها به عنوان ابزار تلماتیک متضمن تحمیل هزینه اضافی به رانندگان و یا جلب رضایت آنان جهت نصب تراشه ها نبود. مزیت دوم، امکان استفاده مشترک از این ابزار در جهت کاهش تخلفات حادثه ساز و به تبع آن کاهش خسارت ها و دیات پرداختی توسط بیمه گران است. ضمنا ازآنجاکه مطابق بند ث از ماده 24 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه، بیست درصد(۲۰%) از جریمه های وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور به عنوان یکی از منابع مالی صندوق تأمین خسارت های بدنی در نظر گرفته شده، افزایش جرائم وصولی از خودروهای متخلف، افزایش چشمگیر درآمدهای را در پی خواهد داشت.
با توجه به بررسی های صورت گرفته، تغییر یا اصلاح طرح پلاک سوم به گونه ای که بتوان از اطلاعات حاصله از بستر آن برای کاربردهای بیمه ای و کاربردهای مشابه استفاده کرد، اگرچه امکان پذیر است، اما از لحاظ فنی و اقتصادی غیربهینه و توجیه ناپذیر بوده و مقرون به صرفه نیست. توضیح اینکه، با توجه به فرمایشات فرماندهی محترم پلیس راهور ناجا و با توجه به وظایف ذاتی این نیرو، ، تمرکز اصلی طرح پلاک سوم انتظامی بوده و هدف سهولت شناسایی مالک و تطابق مشخصات ظاهری و انتظامی وسیله نقلیه با اطلاعات مندرج در پایگاه داده ناجا است. به صورتی که مأموران راهور بتوانند با دست افزارهایی که دارند اطلاعات روی تراشه های نصب شده را قرائت و به هویت اصلی مالک خودرو پی برده و در صورت هر گونه مغایرت مراتب را پیگیری نمایند.
اما آنچه از دیدگاه تخصصی صنعت بیمه بایستی بدان توجه نمود قابلیت تغییر رویکرد طراحی و کاربرد از انتظامی صرف به رویکردی متناسب با دغدغه های حوزه حمل و نقل با اولویت صنعت بیمه (اعم از بیمه های شخص ثالث، بار و مسافر و...) است. چنین تغییری در واقع مستلزم تغییر انواع برچسب های مورد استفاده از نوع غیرفعال به فعال، پیش بینی منابع انرژی برای رادیوشناسه ها، افزایش برد رادیویی آن ها، نصب تجهیزات قرائت گر متعدد برای تخمین پارامترهایی نظیر سرعت و .... است. به صورت خلاصه، استفاده از این ابزار در این کاربرد، عملا ایجاد پیچیدگی فنی بلاوجه و کاهش دقت در پی خواهد داشت. لذا استفاده از بستر فراهم آمده توسط پلاک سوم، راهکار مناسبی برای راننده محور کردن بیمه های شخص ثالث نیست.