تدوین چارچوبی برای بکارگیری استاندارد بین المللی گزارشگری مالی شماره 17 در صنعت بیمه

دکتر علی رحمانی(استاد حسابداری دانشگاه الزهرا(س))

ندا رسولی (دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س))، مهناز محمودخانی (دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س))، پرستو مصطفایی (دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س))، هانیه حکمت (استادیار حسابداری دانشگاه الزهرا(س))، منا پارسایی (استادیار حسابداری دانشگاه الزهرا(س))، مهسا طهماسبی آشتیانی (دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س))، طوبی حقیقت (دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س))

شماره 161

تدوین چارچوبی برای بکارگیری استاندارد بین المللی گزارشگری مالی شماره 17 در صنعت بیمه

 

خلاصه مديريتي

استاندارد بین‌المللی گزارشگري مالي (ابگم) شماره 17 از سال 2023 جايگزين ابگم 4 مي­شود. هدف ابگم 17 افزایش شفافیت و کاهش تنوع در حسابداری قراردادهای بیمه است. بنا بر جديد و پيچيده بودن استاندارد جديد، طرح پژوهشي «تدوين چارچوبي براي به‌کارگیری استاندارد بین‌المللی گزارشگري مالي شماره 17 در صنعت بيمه» توسط دانشگاه الزهرا (س) به عنوان مجري طرح و پژوهشکده بيمه جمهوري اسلامي ايران به عنوان سفارش دهنده و کارفرما اجرايي شد. هر چند طرح پژوهشي حاضر در 5 مرحله انجام‌شده ولیکن به‌ منظور ارائه منسجم‌تر طرح، نتايج آن در قالب 4 فصل پژوهشي ارائه شده است.

 در فصل اول طرح به عنوان اولين مرحله طرح پژوهشي، مسائل و مشکلات گزارشگری مالی صنعت بیمه شامل ابعاد شناخت و اندازه­گیری، گزارشگری و افشا که سه جزء اصلی در چارچوب گزارشگری مالی است و نیز سیستم­ها و فرآیندها از طريق نظرسنجی با خبرگان صنعت بيمه ايران با استفاده از ابزار پرسشنامه شناسایی شده است. می­توان فصل اول طرح را یک گزارش شناخت از وضعیت موجود گزارشگری در صنعت بیمه و مشکلات آن تلقی کرد. نتایج حاصل از اين مرحله نشان داد که کلیه موضوعات و چالش‌های مرتبط با شناخت و اندازه­گیری توسط پاسخ‌دهندگان تائید شده­اند. این موضوعات شامل تمرکز استاندارد حسابداری شماره 28 صرفاً بر بیمه­های عمومی و بیمه عمر زمانی، فقدان استاندارد حسابداری در رشته بیمه­های زندگی و اکتفا به آیین­نامه­های موجود بیمه مرکزی، عدم کاربرد روش‌های متداول اندازه­گیری قراردادهای بیمه در سطح بین‌المللی در شرکت‌های بیمه در ایران، فقدان استاندارد مشخص در خصوص میزان کفایت ذخیره در رشته­های مختلف به‌خصوص رشته­های غیرزندگی و ابهام در صحت مبنای محاسبات ذخایر برای قراردادهای بیمه، شناخت درآمد حق بیمه طبق استاندارد حسابداری شماره 28 تنها بر مبنای اطلاعات در زمان انجام معامله (بهای تاریخی) و نادیده گرفتن تعدیلات از جمله تعدیل ریسک و یا تعدیلات ناشی از ریسک بازار در زمان گزارش، عدم نرخ‌گذاری صحیح محصولات با توجه به فقدان منبع مشخص (استاندارد حسابداری) در خصوص برآورد ریسک هر قرارداد و عدم تحلیل دقیق در خصوص ریسک مربوط به قراردادها است.

 در مرحله دوم و سوم طرح پژوهشي تلاش شد تا ضمن اينکه راهنماي شناخت و اندازه‌گیری اقلام بیمه ارائه می‌شود، چالش‌های پیاده‌سازی استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 17 و ارائه راهکارهای رفع چالش‌ها نيز مورد بررسي قرار گيرد. با عنايت بر اينکه ارائه راهنماي شناخت و اندازه‌گیری همراه با چالش‌هاي استاندارد موجب درک بهتر مخاطبان نسبت به اين حوزه می‌شود تلاش شد تا اين دو مرحله در قالب يک فصل يعني فصل دوم ارائه شود. در جلسات گروه‌های کانوني اين طرح پژوهشي که اعضاي کميته استانداردهاي بین‌المللی گزارشگري مالي بيمه مرکزي جمهوري اسلامي ايران نيز حضور داشتند، پيش از اخذ نظرات در خصوص چالش‌هاي ابگم 17 توضيحاتي در خصوص ابگم 17 و مدل‌های اندازه‌گیری به‌منظور افزايش کيفيت جلسات مصاحبه صورت گرفت. موضوعات اصلی ابگم شماره 17 (شامل اهداف و دامنه به‌کارگیری، واحد حساب و سطح تجمیع و تفکیک قراردادها، آزمون قرارداد زیان‌بار، تفکیک اجزای قرارداد بیمه، مدل‌های اندازه‌گیری (رویکرد سازه بلوکی، رویکرد حق‌الزحمه متغیر، رویکرد تخصیص حق بیمه) با بررسي متن استاندارد و ساير منابع استخراج شد. اين ابعاد در جلسات گروه‌های کانوني توضيح داده شد و مورد بحث قرار گرفت. گروه کانونی شامل اعضای کمیته ابگم بیمه مرکزی بوده که اشراف کامل به صنعت بیمه و حسابداری و گزارشگری آن دارند و ترجمه متن ابگم 17 به فارسی را نهایی کرده­اند و آشنایی لازم و کافی با این استاندارد جدید را دارند. در جلسات گروه‌ کانوني که در بيمه مرکزي جمهوري اسلامي ايران برگزار شد اقلام و موضوعات عمده و مهم استاندارد بحث و بررسي گردید و با تحلیل محتوای متن جلسه­های گروه کانونی و از اظهارنظر مشارکت‌کنندگان، چالش‌های مربوطه استخراج گردید.

در خصوص موضوع اهداف و دامنه به‌کارگیری ابگم 17، مطابق با نظر مشارکت‌‌کنندگان تعریف و تعیین قراردادهای بیمه‌‌ای که تحت استاندارد جدید قرار می‌‌گیرند امری ضروری است. از طرفی با توجه به تمرکز اصلی استاندارد جدید بر اندازه‌‌گیری بدهی‌‌ها، شرکت‌ها همزمان با ابگم شماره 17 باید بر شروع به‌کارگیری ابگم شماره 9 جهت اندازه‌‌گیری دارایی‌‌ها تمرکز نمایند تا از بروز عدم تطابق میان دارایی‌‌ها و بدهی‌‌ها جلوگیری شود. البته این موضوع توسط خود استاندارد جدید نیز یک الزام است. به‌کارگیری ابگم شماره 9 از نظر اعضای گروه کانونی با چالش‌‌هایی روبرو بوده و می‌‌بایست آمادگی‌‌های لازم در خصوص به‌کارگیری آن فراهم شود. به‌طورکلی از نظر اعضای گروه کانونی در حوزه اهداف و دامنه به‌کارگیری، چالش‌های فقدان رهنمود، آموزش و قانون و مقررات وجود دارد.

طبق اظهارنظر اعضای گروه کانونی در خصوص سطح تجمیع و گروه‌بندی قراردادها، شرکت‌های بیمه با چالش‌‌هایی شامل قانون و مقررات، قضاوت، هزینه عملیاتی، گزارشگری داخلی، سیستم اطلاعاتی، اکچوئری، دست‌کاری مدیریت، اهداف چندگانه گزارشگری و قابلیت مقایسه مواجه خواهند بود. یافته‌‌ها نشان داد که موضوع سطح تجمیع قراردادها یکی از چالشی‌‌ترین موضوعات به‌کارگیری ابگم 17 در ایران است که دستورالعمل مصوب شورای عالی بیمه تحت عنوان «طبقه­بندی رشته­های بیمه از منظر حسابداری» به‌عنوان منبع بااهمیت در حوزه تجمیع و گروه‌بندی قراردادها وجود دارد.

برخی قراردادهای بیمه شامل اجزایی مازاد بر پوشش بیمه هستند که در این شرایط با توجه به آن جزء تفکیک‌‌شده می‌‌بایست از استاندارد حسابداری دیگری استفاده نمود. طبق اظهارنظر مشارکت‌کنندگان در خصوص تفکیک اجزای قرارداد بیمه، شرکت‌ها با چالش‌‌هایی شامل فقدان رهنمود، آموزش، قانون و مقررات، سیستم اطلاعاتی و قضاوت مواجه خواهند بود.

طبق اظهارنظر مشارکت‌‌کنندگان در خصوص رویکرد سازه بلوکی، مهم‌‌ترین چالشی که شرکت‌های بیمه با آن روبرو خواهند بود، شناسایی و تعیین قراردادهای بیمه‌‌ای است که تحت این رویکرد می‌‌بایست مورداندازه‌گیری قرار بگیرند. با توجه به اهمیت مدل اندازه‌‌گیری عمومی در ابگم شماره 17 و پیچیدگی‌‌های متعدد مرتبط با آن، جهت بررسی چالش‌های این رویکرد در ابتدا این رویکرد به پنج بخش‌‌ اصلی شامل جریان‌‌های نقدی انجام قرارداد، نرخ تنزیل، تعدیل ریسک، حاشیه خدمات قراردادی و واحد پوشش طبقه‌‌بندی و فهرست‌‌بندی شد و سپس به تفکیک مورد بررسی قرار گرفت.

در خصوص جریان‌‌های نقد انجام قرارداد، ابگم شماره 17 رهنمودی را در خصوص اینکه کدام نوع از جریان‌‌های نقدی موجود در محدوده قرارداد در اندازه‌‌گیری لحاظ خواهند شد و همچنین رهنمودی را در خصوص اصول محاسباتی برآوردهای جریان‌‌های نقد آتی فراهم نموده است. جریان‌‌های نقد باید در سطح تجمیع الزامی در ابگم شماره 17 یعنی همان سطح گروه، تعیین شود. طبق اظهارنظر اعضای گروه کانونی، فقدان رهنمود، سیستم اطلاعاتی، قضاوت و دست‌کاری مدیریت از چالش‌های تعیین جریان نقد انجام قرارداد هستند.

نرخ‌‌های تنزیل باید ارزش زمانی پول و ریسک‌های مالی را منعکس نماید. مطابق با اظهارنظر مشارکت‌‌کنندگان، تعیین نرخ تنزیل با چالش‌های متعددی روبرو است که از مهم‌‌ترین آن‌ها می‌‌توان به فقدان رهنمود، قانون و مقررات، قضاوت، قابلیت مقایسه، دست‌کاری مدیریت، شرایط اقتصادی ایران و اکچوئری اشاره نمود.

تعدیل ریسک بابت ریسک غیرمالی به‌عنوان ما به ‌‌ازایی تعریف شده که بیمه‌‌گر بابت تحمل عدم قطعیت در مورد مقدار و زمان‌بندی جریان‌‌های نقد انجام قرارداد طلب می‌‌نماید. مطابق با اظهارنظر اعضای گروه کانونی، تعیین تعدیل ریسک با چالش‌های متعددی روبرو است که از مهم‌‌ترین آن‌ها می‌‌توان به فقدان رهنمود، قضاوت، دست‌کاری مدیریت، قابلیت مقایسه، اکچوئری و سیستم اطلاعاتی اشاره نمود.

حاشیه خدمات قراردادی بیانگر سود تحقق‌نیافته برای گروه قراردادها است. معرفی مفهوم حاشیه خدمات قراردادی یکی از ابعاد کلیدی ابگم شماره 17 است که با رویه‌‌های حسابداری سابق متفاوت است و با چالش‌های کاربردی بسیاری روبروست. ازآنجایی‌که حاشیه خدمات قراردادی حاصل محاسبات سایر بلوک‌‌های مدل اندازه‌‌گیری (جریان‌‌های نقدی انجام قرارداد، تعدیل ریسک و نرخ تنزیل) است، چالش‌های ارائه‌شده در سایر بلوک‌‌ها چالش‌های محاسبه حاشیه خدمات قراردادی نیز تلقی می‌‌گردند.

ابگم شماره 17 مفهوم واحدهای پوشش را برای تعیین چگونگی تخصیص سود مورد انتظار بیمه‌گر به دوره‌های گزارشگری مختلف برای ارائه خدمات قرارداد بیمه معرفی نموده است. فقدان رهنمود، قضاوت، سیستم اطلاعاتی و دست‌کاری مدیریت چالش‌های موجود در مبحث واحد پوشش هستند.

رویکرد حق‌الزحمه متغیر برای به‌حساب گرفتن قراردادهایی طراحی شده است که ویژگی‌‌های مشارکت مستقیم دارند. مطابق با اظهارنظر اعضای گروه کانونی این رویکرد با چالش‌‌هایی شامل فقدان رهنمود، قضاوت، سیستم اطلاعاتی، دست‌کاری مدیریت، قابلیت مقایسه، اکچوئری و قانون و مقررات مواجه است.

رویکرد تخصیص حق بیمه یک مدل اندازه‌‌گیری اختیاری تحت ابگم شماره 17 است. از نظر مشارکت‌کنندگان این رویکرد با چالش‌‌هایی از جمله فقدان رهنمود، قضاوت، سیستم اطلاعاتی و دست‌کاری مدیریت مواجه است.

پس از شناسایی چالش‌های به‌کارگیری ابگم 17 به تفکیک موضوعات، کلیه راهکارهای شناسایی‌شده جهت رفع چالش‌های شناسایی‌شده طبقه‌بندی و تلخیص شدند. طبق یافته‌ها، راهکار رفع چالش‌‌ فقدان رهنمود حرفه‌ای، ارائه راهنمای به‌کارگیری است. در خصوص چالش‌های دست‌کاری مدیریت و گزارشگری داخلی، تقویت و بهبود سیستم‌های نظارتی صنعت بیمه یعنی در وهله اول بیمه مرکزی و پس‌ازآن حسابرسان و سازمان بورس و اوراق بهادار متناسب با ابگم 17 امری ضروری است. آگاهی مدیران از وجود سیستم نظارتی قوی و آگاه، احتمال سوگیری و دست‌کاری اطلاعات توسط آن‌ها را کاهش می‌‌دهد. با توجه به وجود چالش‌‌هایی در زمینه اطلاعات اکچوئری و سیستم اطلاعاتی، ضرورت دارد که سیستم‌های اطلاعاتی متناسب با نیازهای اطلاعاتی ابگم 17 یکپارچه و به‌روزرسانی شوند و بهبود یابند و شرکت‌ها باید سیستم اکچوئری خود را متناسب با مسائل گروه‌بندی و سطح تجمیع در ابگم 17 به‌روزرسانی و کارآمد نمایند. سیستم و استانداردهای اکچوئری در کشور باید با در نظر گرفتن استاندارد جدید بروز شوند و انجمن اکچوئری در ایران همانند سایر انجمن‌های اکچوئری در دنیا در این حوزه تقویت و تجهیز فنی و علمی گردد. از سويي قضاوتی بودن برخی از موضوعات ابگم 17 امری اجتناب‌ناپذیر بوده و شرکت‌های بیمه باید در خصوص این موضوعات و قضاوت‌های به‌عمل‌آمده از طریق افشائیات به طور کامل و شفاف در یادداشت‌‌های صورت‌های مالی و رعایت کامل الزامات افشاء در ابگم 17، استفاده‌‌کنندگان از اطلاعات مالی را آگاه سازند. در خصوص موضوعاتی که با چالش فقدان آموزش و مهارت لازم مواجه هستند باید برنامه‌‌های آموزشی و طرح‌‌های پژوهشی لازم طراحی گردد تا موضوعات مربوطه به‌خوبی تفهیم و درک شوند و دوره‌های آموزشی مناسبی در این خصوص برگزار گردد. هم­چنین پیش­نویس استاندارد حسابداری شماره 43 تحت عنوان «درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان» بر اساس ابگم 15 تدوین شده است که می­تواند منبع مناسبی برای ابگم 15 باشد. در خصوص ابگم 9 نیز با توجه به اهمیت آن از منظر مالیاتی، برنامه جدی جهت تدوین استاندارد حسابداری در ایران توسط سازمان حسابرسی وجود دارد. با توجه به عواقب مالیاتی برخی از ابعاد ابگم 17 و هم‌‌چنین احتمال بروز اختلافاتی میان ابگم 17 و آیین‌نامه‌های موجود در صنعت بیمه، یکی از راهکارهای اصلی انجام تعاملات سازنده و همکاری میان سازمان امور مالیاتی و سازمان حسابرسی با شورای عالی بیمه است.

با توجه به اینکه قوانین و مقررات (مصوبه­های شورای عالی بیمه و بیمه مرکزی) و استانداردهای حسابداری (به­ طور خاص استاندارد حسابداری 28)، دو منبع تأثیرگذار بر فرآیند تهیه صورت‌های مالی مؤسسات بیمه در کشور بوده و درک عمیق از تفاوت­ استانداردهای حسابداری ملی با مجموعه استانداردهای بین­المللی گزارشگری مالی بااهمیت است، به طور خاص آیین­نامه­های مصوب شورای عالی بیمه مرتبط در فصل سوم اين طرح پژوهشي (مرحله 4 طرح پژوهشي)، مورد شناسایی، بررسی و تحلیل قرار گرفتند. این تحلیل از منظر تأثیر مفاد آیین­نامه­ها بر فرآیند حسابداری و تهیه صورت‌های مالی مؤسسات بیمه شامل طبقه­بندی، شناخت، اندازه­گیری و ارائه و افشاء صورت گرفت. تحلیل آیین­نامه­های مصوب شورای عالی بیمه و مطابقت آن با الزامات ابگم 17، ناسازگاری­های بااهمیتی را نشان می­دهد که عمدتاً در حوزه اندازه­گیری قراردادهای بیمه است. چالش­ در شناسایی جریان­های نقدی محدوده قرارداد (ورودی و خروجی)، مسئله تعیین نرخ تنزیل جهت محاسبه ارزش فعلی جریان­های نقدی، شناسایی ریسک‌های غیرمالی و چگونگی تعدیل این ریسک­ها جهت اندازه­گیری بدهی یا دارایی ناشی از قرارداد بیمه از دیگر مسائل بااهمیت است که نهاد ناظر، مؤسسات بیمه و دیگر اشخاص درگیر در فرآیند تهیه صورت‌های مالی مؤسسات بیمه باید مورد توجه قرار دهند. پرداختن به هر یک از موضوعات مورد اشاره در بندهای ذیل می­تواند چالشی را در گذار به ابگم17 رفع کرده یا اثرات ناسازگاری­ها را با الزامات این استاندارد کاهش دهد.

فصل 4 اين طرح پژوهشي که آخرين مرحله طرح بوده، جنبه آموزشي دارد. در اين فصل تلاش شده است که يک راهنماي کاربردي براي ابگم 17 ارائه شود. تدوین راهنمای به‌کارگیری استاندارد بین‌المللی گزارشگري مالي (ابگم) شماره 17 یک کار پژوهش حرفه‌ای کاربردی در حسابداری[1] است که اساس آن بر جستجو در متون معتبر[2] است. متن ابگم شماره 17 شامل مبانی نتیجه‌گیری و مثال‌های توضیحی معتبرترین و مربوط‌ترین است. در سطح بعد تفسیرهای هیئت استانداردهای بین‌المللی حسابداری (هابح) از استانداردها است. در سطح بعد متون منتشرشده توسط گروه منابع انتقال (گذر) (گما)[3] برای ابگم 17 است. مطالبی که چهار بزرگ حسابرسی منتشر می‌کنند یک منبع اطلاعاتی ارزشمند دیگری است. لازم به ذکر است که بيشتر منابع موجود در زمينه ابگم 17 توسط هابح و نهادها و سازمان‌هاي حرفه‌ای صادرشده است.

در تهیه این گزارش چندين اصل موردتوجه قرار گرفت. اول اينکه رهنمودي را بتوان تهيه نمود که ضمن اينکه بر پايه متن ابگم شماره 17 است، داراي تفاسير روشن و روان باشد. دوم اينکه متون از اعتبار بالایی برخوردار باشد و منابع مورداستفاده توسط معتبرترين نهادها و سازمان‌ها در سطح جهان صادرشده باشد. سوم اينکه منابع جامعيت و پوشش مباحث را با تکيه و ارجاع به متن استاندارد داشته باشند. ازاین‌رو جستجوي گسترده‌ای در موتور جستجوها و پایگاه‌های مختلفي صورت گرفت. در جستجو ضمن استفاده از رويکرد توصیه‌شده توسط فيش و بلاک[4] (2018) از رويکرد «بررسي ادبيات مرجع[5]» استفاده شده است. استفاده از اين رويکردها اطمينان مي­­­دهد که منابع دست‌اول و معتبر استفاده گردد.

همواره سازمان‌ها و نهادهاي مختلف در فرايند استاندارد گذاری و اصلاح پیش‌نویس استانداردها مشارکت می‌نمایند. ازاین‌رو علاوه بر شرکت‌ها و سازمان‌های استاندارد گذار در سرتاسر جهان، مؤسسات حسابرسي نيز در تهيه رهنمود پيشگام هستند. به‌خصوص که مؤسسات بزرگ حسابرسي در سرتاسر جهان با توجه به شعب مختلفي که در کشورها در قاره‌های مختلف دارند بر چالش‌های پيرامون ابگم در جهان از اشراف بيشتري برخوردار هستند. ازاین‌رو رهنمودهاي مختلفي در زمينه ابگم شماره 17 توسط چهار مؤسسه حسابرسي (شامل ارنست اند يانگ، ديلويت، پرایس واترهوس کوپرز و کي پي ام جي) و سازمان‌هاي اکچوئري (مانند سازمان اکچوئري استراليا و انجمن اکچوئري ايرلند) و نهادهاي ديگري چون انجمن حسابداران رسمي انگلستان و ولز صادرشده است. این منابع پس از شناسایی، گردآوري و موردبررسی قرار گرفت. دو منبع کامل‌تر در زمينه ابگم شماره 17 که اصول پیش‌گفته شده را بيشتر داراست به شرح زير شناسايي شد:

· نگاهی دقیق‌تر به استاندارد جدید قراردادهای بیمه[6]: اين رهنمود توسط موسسه حسابرسي ارنست اند يانگ صادر شده است. ازجمله ویژگی‌های رهنمود مذکور اين است که ضمن ارجاع و استفاده از متن ابگم 17، توضيحات، مثال‌ها و تفاسير به‌کارگیری استاندارد را نيز دارد. تمام تفاسير با ارجاع به بندهاي استاندارد صورت گرفته است. ضمن اينکه در اين رهنمود سؤالات پرتکراري که توسط افراد و شرکت‌های بيمه در خصوص استاندارد 17 از بنياد استانداردهاي بین‌المللی گزارشگري مالي شده است ذکرشده است که اين امر به درک بهتر استاندارد کمک می‌نماید.

· قراردادهای بیمه استاندارد 17 استرالیا[7]: اين رهنمود توسط سازمان اکچوئري استراليا صادر شده است. گرچه اين رهنمود بيشتر منطبق بر استانداردهای استراليا است ولیکن چون استانداردهاي حسابداري استراليا منطبق بر استانداردهاي بین‌المللی گزارشگري مالي است می‌تواند به‌عنوان يک منبع مورداستفاده باشد. بااین‌حال چون اين رهنمود توسط سازمان اکچوئري صادر شده بيشتر مبتني بر رفع نيازهاي اطلاعاتي اکچوئرها بوده است و ماهيت گزارشگري و حسابداري آن کمتر است ولی بسیار کامل به بحث‌های محاسباتی پرداخته است و از این لحاظ مناسب است.

در جلسات گروه‌های کانوني که در بيمه مرکزي جمهوري اسلامي ايران برای شناسایی چالش‌های به‌کارگیری این استاندارد تشکیل شد، اقلام و موضوعات مختلف استاندارد بحث و بررسي گردید. اقلام و مسائل بااهميت ابگم شماره 17 با توجه به دیدگاه‌های مطرح‌شده در جلسات گروه کانوني و تجارب تيم پژوهش با بررسي منابع مختلف استخراج شد. رهنمود موسسه حسابرسي ارنست اند يانگ به‌عنوان يک منبع کامل مبنا قرار گرفت و علاوه بر آن از رهنمودهاي سازمان اکچوئري استراليا، انجمن اکچوئري ايرلند، ابگم 17 و غيره در حوزه مباحث مختلف که در جلسات گروه‌های کانوني در خصوص آن‌ها ابهاماتي مطرح شده بود و نياز به توضيح بيشتر داشت استفاده شد تا يک رهنمود جامع و کامل تهيه شود.

اين رهنمود داراي 17 فصل است که عبارت‌اند از: شامل 1) مروری بر ابگم 17، 2) هدف، تعاریف و دامنه ابگم 17، 3) تعريف قرارداد بيمه، 4) ترکيب قراردادهاي بيمه، 5) تفکیک اجزای قرارداد بیمه، 6) سطح تجميع، 7) شناخت اولیه، 8) اندازه‌گیری – نمای کلی، 9) اندازه‌گیری- مدل عمومی، 10) رویکرد تخصیص حق بیمه، 11) قراردادهای بیمه اتکایی واگذاری، 12) اندازه‌گیری قراردادهاي داراي ویژگی‌های مشارکت، 13) تعدیل قرارداد و قطع شناخت، 14) چارچوب‌های نظارتی و ابگم 17، 15) ارائه و 16) افشا. اين رهنمود می‌تواند مورداستفاده مديران و حسابداران صنعت بيمه واقع شود.

گفتني است در تهيه اين فصل، اظهارنظر شخصي تيم پژوهش در خصوص ابگم 17 صورت نگرفته است و آنچه براي تهيه اين گزارش معتبر است، متن استاندارد و تفاسير معتبر سازمان‌های قابل وثوق در خصوص ابگم 17 است. خوشبختانه متن اصلی ابگم 17 توسط بیمه مرکزی جمهوري اسلامي ایران ترجمه شده است؛ ازاین‌رو تلاش شد در موارد مقتضي، معادل‌های تخصصي انگلیسی تا حد امکان بر اساس همین ترجمه انتخاب شود تا متن این راهنما سازگار با ترجمه استاندارد شماره 17 شود. شکل ذيل خلاصه­اي از فصول و مراحل طرح را نشان مي دهد.

 

 

 

 

 

تدوین چارچوبی برای به‌کارگیری استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 17 در صنعت بیمه

فصل 1: شناسایی مسائل و مشکلات حسابداری و گزارشگری مالی در شرکت‌های بیمه در ایران

 مرحله 1

 

 

فصل 2: راهنمای شناسایی و اندازه‌گیری اقلام بیمه و چالش‌های پیاده‌سازی استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 17 و ارائه راهکارهای رفع چالش‌ها

 

مرحله

 2 و 3

 

ارائه راهنماي اندازه‌گیری و شناخت چالش‌ها در سرفصل‌های: اهداف و دامنه به‌کارگیری، واحد حساب و سطح تجمیع و تفکیک قراردادها، آزمون قرارداد زیان‌بار، تفکیک اجزای قرارداد بیمه، مدل‌های اندازه‌گیری (رویکرد مدل عمومي، رویکرد حق‌الزحمه متغیر، رویکرد تخصیص حق بیمه).

 

فصل 3: تطابق آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی بیمه با الزامات استاندارد بین‌المللی گزارشگري مالي (ابگم) شماره 17

 

 

 

 

 

 

مرحله 4

 

کليه آیین‌نامه‌های مرتبط با گروه‌های ضوابط فنی و ضوابط مالی

 

فصل 4: راهنمای به‌کارگیری استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 17 در صنعت بیمه

 

 

مرحله

 5

 

 مروری بر ابگم 17، هدف، تعاریف و دامنه ابگم 17، تعريف قرارداد بيمه، ترکيب قراردادهاي بيمه، تفکیک اجزای قرارداد بیمه، سطح تجميع، شناخت اولیه، اندازه‌گیری – نمای کلی، اندازه‌گیری- مدل عمومی، رویکرد تخصیص حق بیمه، قراردادهای بیمه اتکایی واگذاری، اندازه‌گیری قراردادهاي داراي ویژگی‌های مشارکت، تعدیل قرارداد و قطع شناخت، چارچوب‌های نظارتی و ابگم 17، ارائه و افشا.

شکل- نماي کلي از طرح پژوهشي تدوین چارچوبی برای به‌کارگیری استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 17 در صنعت بیمه

تيم پژوهشي دانشگاه الزهرا (س) به‌عنوان مجري طرح از کمک‌های بي شايبه و بی‌دریغ کمیته استانداردهای بین‌المللی گزارشگري مالي بیمه مرکزی جمهوري اسلامي ايران (جناب آقاي علی جعفری، جناب آقاي حسن رضا عباسیان فر، جناب آقاي محمود حق وردیلو، جناب آقاي امید میرآقازاده، جناب آقاي مجید بنویدی، جناب آقاي عبدالمجید رافع، جناب آقاي نظرعلی صلاحی نژاد، جناب آقاي مهدی سعادت جوی، جناب آقاي محمدرضا حاجی رضا، سرکار خانم مهرناز مهدی زاده، سرکار خانم دکتر پرستو مصطفایی و سرکار خانم مرجان کریمی) کمال سپاس و قدرداني را دارد. همچنين تيم پژوهشي دانشگاه الزهرا (س) از حمايت­هاي مادي و معنوي پژوهشکده بيمه وابسته به بيمه مرکزي جمهوري اسلامي ايران قدرداني و تشکر مي­نمايد.

معادل‌های اختصاري پرکاربرد در متن

معادل کامل انگليسي

معادل

اختصاري انگليسي

معادل کامل فارسي

معادل اختصاري فارسي

 

International Financial Reporting Standard

 

IFRS

استاندارد بین‌المللی گزارشگري مالي

ابگم

International Accounting Standard

IAS

استاندارد بین‌المللی حسابداری

ابح

The International Accounting Standards Board

IASB

هیئت استانداردهای بین‌المللی حسابداری

هابح

The Transition Resource Group

TRG

گروه منبع انتقال

گما

Coverage Unit

 

CU

واحد پوشش

-

 

 


[1] Applied Professional Research in Accounting

[2] Authoritative Literature

[3] Transition Resource Group for IFRS 17 insurance contract

[4] Fisch, C., & Block, J. (2018). Six tips for your (systematic) literature review in business and management research. Management Review Quarterly, 68(2), 103–106. doi:10.1007/s11301-018-0142-x (https://doi.org/10.1007/s11301-018-0142-x)

[5] Authority Literature Review

[6] A closer look at the new Insurance Contracts Standard

[7] AASB 17 Insurance Contracts

امتیاز :  ۲.۰۰ |  مجموع :  ۱

برچسب ها
    پژوهشکده بیمه
    6.1.7.0
    V6.1.7.0