بهادارسازی بیمه های زندگی

خلاصه مدیریتی

بیمه از یک سو نهادی مالی است که در تقویت بنیه اقتصادی جامعه نقش اساسی دارد و از دیگر سو، با ایجاد امنیت و اطمینان، زمینه گسترش فعالیت های تولیدی را فراهم می سازد. این نهاد به مردم کمک می کند تا ریسک خطراتی که در زندگی با آن مواجه هستند، کاهش یابد. امروزه صنعت بیمه در سراسر جهان در حال تحول است زیرا استراتژی های جدید مدیریت ریسک در حال تدوین و ابزارهای مالی جدیدی برای تکمیل و یا جایگزینی محصولات سنتی بیمه ایجاد شده است. در این راستا، شرکت های بیمه می توانند تا حدی ریسک بپذیرند و از آن حد به بعد مجبور هستند به بیمه اتکایی روی آورند. اما درجایی ممکن است بیمه اتکایی کافی نباشد و انتقال ریسک را می توان از طریق بهادارسازی بیمه نامه ها و فروش آن ها در بازار سرمایه انجام داد. اوراق بهادار یکی از ابزارهای مهم مدیریت ریسک مالی مورد استفاده شرکت های بیمه ای است و موجب ارتباط مستقیم بین صنعت بیمه و بازار سرمایه می شود. در این میان، بیمه زندگی در بین انواع رشته های بیمه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا در بیمه زندگی، طول مدت بیمه، اغلب از یک سال بیشتر است و حتی در مواقعی تمام مدت زندگی بیمه گذار را شامل می شود. در این راستا، صنعت بیمه به منظور بهره گیري از مزیت های بیمه هاي زندگی (ماهیت بلندمدت بودن آن و ایجاد فرصت هاي سرمایه گذاري) و همچنین اجتناب از اثر سوء فاصله زمانی طولانی بین ایفاي تعهدات و پرداخت حق بیمه، ابزارهاي و راهکارهاي مختلفی به کار گرفته است. یکی از ابزارهایی که به منظور بهره گیري از ظرفیت بیمه هاي زندگی، استفاده می شود، استفاده از اوراق بهادار بیمه هاي زندگی است.

در حال حاضر این اوراق بهادار در جهان به نحو گسترده اي در حال استفاده اند. اوراق بهادار بیمه زندگی ابزاری است که باعث افزایش نقدشوندگی بیمه نامه های زندگی و درنتیجه مدیریت اثر سوء پایین بودن نقد شوندگی این بیمه نامه ها بر تقاضا می گردند. «بهادارسازی بیمه زندگی» می تواند با شرایط اقتصادی ایران سازگاری بالایی داشته باشد و در صورت استقبال بالا برای بیمه گر نیز سودآور شود.

بهادارسازی بیمه های زندگی دارای مزیت هایی است که در ادامه، مطرح می شوند. انتشار اوراق بهادار بیمه زندگی یکی از ابزارهاي مالی به منظور افزایش نقدینگی شرکت ها می باشد که عبارت از تبدیل دارائی هاي غیر نقد و وام هاي بلند مدت به منابع تأمین مالی است. فرایند اوراق بهادار سازی بیمه زندگی، سرمایه گذاران را قادر می سازد تا مدیریت ریسک خود را بهبود بخشند، به بازده های ریسک تعدیل شده بهتری دست یابند و به نقدینگی بیشتری دسترسی داشته باشند. در حقیقت، اوراق بهادار سازی بیمه زندگی، با قابل معامله  کردن دارایی های مالی، هزینه های بنگاهی را کاهش و منجر به کارآمدی بیشتر بازارهای مالی می گردد و درنتیجه منجر به کاهش ریسک نقدینگی در نظام مالی اقتصاد کشورها می شود. همچنین، تبدیل ریسک بیمه  زندگی به اوراق بهادار، ریسک هاي تعهدشده توسط شرکت هاي بیمه زندگی را از طریق خلق و انتشار اوراق بهادار مالی به بازار سرمایه انتقال می دهد. از این رو،  بهادار سازی بیمه های زندگی باعث جذابیت بیمه های زندگی می شود. همچنین این اوراق ابزار مناسبی در مدیریت سرمایه گذاري وجوه تجهیز شده از طریق بیمه هاي زندگی در اختیار بیمه گران قرار می دهد که نهایتاً به افزایش بازدهی بیمه هاي زندگی و افزایش تقاضاي آن منجر می شود.

به کارگیری اوراق بهادار در بیمه های زندگی دارای نقاط قوت، ضعف، مزایا و فرصت هایی است که در شکل زیر نشان داده شده است:

اوراق بهادار بیمه زندگی در ایران سابقه اجرایی ندارد و یک پدیده جدید و جذاب برای سرمایه گذارها محسوب می شود. علاوه بر مطالب بیان شده، از انجاییکه در حال حاضر، افراد تمایل به سرمایه گذاری در بازارهای غیرمولد (مسکن و طلا و...) دارند و همین مساله باعث عدم استقبالشان از بیمه زندگی شده است، «بهادار سازی بیمه زندگی» می تواند این نقص را برطرف سازد. با اجرایی کردن این ابزار جدید، صنعت بیمه ایران می تواند از ظرفیت های بازار سرمایه برای تأمین مالی و پوشش ریسک های خود بهره ببرد و ضریب نفوذ خود را گسترش دهد. هم زمان بارونق در بازار سرمایه، نقدینگی بیشتری جذب این بازار شود و تورم افسارگسیخته کنترل شود.