تأمین مالی فاکتورینگ در صنعت بیمه‌

چکیده 
فاکتورینگ یک روش تأمین مالی مبتنی بر فروش حساب‌های دریافتنی(مطالبات) به یک نهاد مالی(عامل) در ازای دریافت وجه نقد فوری است که معمولاً معادل کسر از مبلغ اسمی صورت حساب انجام می‌شود. این نهاد غالباً مسئول وصول مطالبات و تضمین بازپرداخت آن ها خواهد بود. فاکتورینگ(اعم از با حق رجوع یا بدون حق رجوع) عمدتاً از سوی بنگاه‌های کوچک و متوسط استفاده می‌شود و می‌تواند در صنعت بیمه نیز به عنوان ابزاری برای تقویت نقدینگی شرکت‌های بیمه و تسریع پرداخت خسارت به بیمه‌گذاران مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال، طبق گزارش بین‌المللی فاکتورینگ (FCI)، در سطح جهانی، حجم فاکتورینگ در سال 2024 به حدود 3.89 تریلیون یورو رسید که رشد 2.7 درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد و اروپا با سهم 66.8 درصد از حجم کل، پیشرو این بازار است.
کاربرد بیمه اعتباری در فاکتورینگ بسیار رایج است. در گزارش اتحادیه ی برن ذکر شده که 45 درصد شرکت‌های فاکتورینگ از بیمه اعتباری برای پوشش پرتفوی خریداران خود استفاده می‌کنند؛ به این ترتیب، ادغام فاکتورینگ با بیمه اعتباری می‌تواند ضمن کاهش ریسک نکول مشتریان، شرایط تأمین مالی بهتری فراهم آورد. در ایران نیز زیرساخت‌های قانونی فاکتورینگ به تازگی فراهم شده است. بر اساس ماده ی ۸ قانون «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی» مصوب ۱۴۰۱، امکان واگذاری مطالبات قراردادی(تحقق‌یافته یا تحقق‌نیافته) به اشخاص ثالث(بانک‌ها، مؤسسات مالی و...) فراهم آمده است. با این حال، فرهنگ‌سازی و توسعه ی این نهاد نیازمند تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی و آشنایی فعالان با مزایا و فرآیند آن است.
 از مهم‌ترین مزایای فاکتورینگ می‌توان به تأمین سریع نقدینگی، تسهیل وصول مطالبات(به ویژه از بخش دولتی) و کاهش نیاز به وثیقه های بانکی اشاره کرد. در عین حال چالش‌هایی نظیر ضعف چارچوب‌های قانونی، سنتی، کمبود آگاهی فعالان اقتصادی و نیاز به تضمین‌های مناسب(خصوصاً در فاکتورینگ بدون حق رجوع) وجود دارد؛ که ترکیب فاکتورینگ با بیمه اعتباری می‌تواند این چالش‌ها را تا حدی کاهش دهد، چرا که بیمه اعتباری با تضمین پرداخت مطالبات نکول شده، قابلیت پوشش ریسک تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد.